Η πρώτη ιστορικά τεκμηριωμένη πληροφόρηση για την πληθυσμιακή κατάσταση της Δρακότρυπας- Σκλάταινας προέρχεται από τον Pouqueville (Πουκεβίλ) στα έτη 1798-1801. Όταν ο Γάλλος ιστορικός επισκέπτεται την περιοχή των Αγράφων, βρίσκει στη Σκλάταινα μόλις είκοσι οικογένειες, ήτοι 80-100 κατοίκους, ενώ η Βατσινιά (Βατσουνιά σήμερα) την ίδια περίοδο αριθμεί 200 οικογένειες, δηλαδή 800-1000 κατ. Ο μικρός αυτός αριθμός κατοίκων στη Δρακότρυπα οφείλεται πιθανότατα στις κατολισθήσεις που έπληξαν το χωριό κατά τα έτη 1771 και 1797 εξαιτίας των οποίων πολλοί κάτοικοι αναγκάστηκαν να μετακινηθούν στα διπλανά χωριά, για να ορθοποδήσουν.
Η επόμενη πληροφορία ανάγεται στην εποχή της απελευθέρωσης της Θεσσαλίας από τον τουρκικό ζυγό, το 1881. Στην πρώτη επίσημη απογραφή του ίδιου έτους ο πληθυσμός ανέρχεται αισίως στους 642 κατοίκους, εκ των οποίων 341 είναι άρρενες και 301 γυναίκες. Μέσα στην επόμενη εικοσαετία και ως το 1900 θα εκτιναχθεί στους 945 κατοίκους(473 άρρενες και 472 θήλεις), σημειώνοντας αύξηση 47%. Στην εικοσαετία 1900-1920 οι κάτοικοι ξεπερνούν τους χίλιους και φτάνουν τους 1118. Η απόλυτα ανοδική πορεία του πληθυσμού των προηγούμενων χρόνων θα αναχαιτιστεί στα έτη 1920-1928, οπότε και θα σημειώσει ο πληθυσμός οριακή αύξηση και θα φτάσει τους 1138 κατοίκους. Η ελάχιστη αυτή άνοδος οφείλεται κυρίως στο επιδημικό έτος 1928 2 κατά το οποίο πολλοί άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Στη δωδεκαετία 1928-1940 ο πληθυσμός αυξήθηκε κατά 13,4% και ανήλθε στους 1290 κατοίκους.
Το σχολικό έτος 1947 - 1948 οι μαθητές στο Δημοτικό Σχολείο ανέρχονται σε 219 (αριθμός ρεκόρ) και στην απογραφή του 1951 ο πληθυσμός βελτιώνεται αισθητά σε σχέση με την προπολεμική περίοδο, και ανέρχεται πλέον στους 1334 κατοίκους παρ' όλες τις απώλειες που υπήρξαν στα πεδία των μαχών κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και στον μετέπειτα εμφύλιο σπαραγμό, μα κυρίως τις απώλειες σε άμαχο πληθυσμό, σε γυναικόπαιδα, εξαιτίας του λιμού και της ανέχειας.
Το 1961 παρατηρείται πληθυσμιακή έκρηξη και οι κάτοικοι που καταγράφονται στην απογραφή του ίδιου έτους είναι 1438. Η Δρακότρυπα είναι τη χρονιά αυτή το πέμπτο (5ο) μεγαλύτερο χωριό της Καρδίτσας μετά το Μουζάκι (2945 κατ.), το Μαυρομμάτι (2070 κατ.), το Φανάρι (1845 κατ.) και τα Κανάλια (1579 κατ.).
Από κει και ύστερα επέρχεται η φθίση του πληθυσμού και κατά συνέπεια και ο μαρασμός του χωριού. Οι άνθρωποι αυτοί μην μπορώντας να αντεπεξέλθουν στις νέες συνθήκες και τους όρους ζωής που η βιομηχανική επανάσταση και η τεχνολογική πρόοδος διαμόρφωσε, μα και τα άσβεστα πάθη του εμφυλίου πολέμου αναγκάζονται να ακολουθήσουν τους δρόμους της εσωτερικής μετανάστευσης (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Βόλος) και του εξωτερικού (Αμερική, Γερμανία, Καναδάς) προκειμένου να εξασφαλίσουν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης γι' αυτούς και τα παιδιά τους. Έτσι, στην αρχή της δεκαετίας του ''70 ο πληθυσμός του χωριού μειώνεται δραματικά (24%) με αποτέλεσμα στην απογραφή του 1971 να ανέρχεται σε 1090 κατοίκους. Η φθίση αυτή συνεχίζεται και στην επόμενη δεκαετία για να φτάσει στην απογραφή του 1981 τους 863 κατοίκους, σημειώνοντας μείωση περίπου 21%.
Στην απογραφή του 1991 οι κάτοικοι που δήλωσαν ως τόπο κατοικίας τους τη Δρακότρυπα ανήλθαν σε 824, σε αυτήν του 2001 μειώθηκαν ακόμη περισσότερο φτάνοντας τους 690 ενώ στην τελευταία καταγραφή αυτοί που δήλωσαν ότι διαμένουν μόνιμα στο χωριό έφτασαν μόλις τους 559. Στην πραγματικότητα όμως εν έτει 2020, και λίγο πριν την επόμενη απογραφή του πληθυσμού σε πανελλαδικό επίπεδο, οι μόνιμοι κάτοικοι δεν ξεπερνούν τους 350-400. Άσχετα αν στην απογραφή του 2021 αυτοί που θα καταγραφούν θα ανέρχονται σε 500-600, σημασία θα έχει ότι στο χωριό οι μόνιμοι κάτοικοι θα είναι λίγες εκατοντάδες, τα παιδιά στο Δημοτικό Σχολείο Δρακότρυπας θα ανέρχονται σε περίπου 10- 15 και το χωριό θα σβήνει και θα μαραζώνει αργά, αλλά σταθερά. Εκείνο όμως, που δίνει πιο ανησυχητικές διαστάσεις στο ήδη υπάρχον πρόβλημα, είναι η γήρανση του πληθυσμού. Οι μισοί και πλέον κάτοικοι βρίσκονται στην τρίτη ηλικία (60 και άνω), ενώ και η αναλογία των ηλικιωμένων προς τους νέους αυξάνεται δραματικά«υπέρ» των ηλικιωμένων. Μ' αυτόν τον τρόπο όμως δεν υπάρχει ανανέωση του πληθυσμού και επομένως το μέλλον προδιαγράφεται κάπως ζοφερό.
Ας προσπαθήσουμε – στη διακριτική ευχέρεια μας είναι εξάλλου - να μην έρθει η μέρα εκείνη που το χωριό μας ακολουθώντας την οικτρή πορεία των άλλων αγραφιώτικων χωριών θα ερημώσει και οι καταγόμενοι από αυτό τον τόπο θα επισκέπτονται τις εστίες των προγόνων τους, για να κάνουν τις θερινές τους διακοπές και θα καταγράφονται ως μόνιμοι κάτοικοι του χωριού σε κάποια μελλοντική απογραφή. Κι ας μην μας παρηγορούν τα λόγια του Μακρυγιάννη που έλεγε: «...κι αν είμαστε ολίγοι εις το πλήθος παρηγοριέμαστε μ' έναν τρόπο, ότι η μοίρα μάς έχει πάντα ολίγους. Ότι αρχή και τέλος παλαιόθεν και ως τώρα όλα τα θεριά πολεμούν να μάς φάνε και δεν μπορούνε. Τρώνε από μάς και μένει και μαγιά». Ούτε πάντα λίγοι ήμασταν ούτε μαγιά απομένει στο χωριό, για να υπάρξει συνέχεια. Η κατάσταση φαίνεται να είναι δύσκολα αναστρέψιμη. Μα αν δεν «ξυπνήσουμε» όλοι μας έγκαιρα, η κατάσταση θα γίνει μη αναστρέψιμη.
___________________
1. το παρόν κείμενο - με στοιχειά ως το 2000 - δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στην εφημερίδα "Η Φωνή του Χωριού μας" του αείμνηστου δασκάλου Βασιλείου Κίτου, αρ. φύλλου 40, 2001,
2. βλ. Ιεζεκιήλ Μητροπολίτου, Έργα και Ημέραι, τομ. Β΄ , σελ.195-6, στο άρθρο «Εκ Σκλαταίνης», όπου αναφέρεται: «Εφέτος (1928) εν τω χωρίω μας επικρατεί μεγάλη νοσηρότης...δεν υπάρχει οικογένεια να μην έχει αρρώστους, καθημερινώς δέ έχομεν κηδείαν.»

Γιώργος Κωστάκης
Φιλόλογος - φροντιστής Μ.Ε.
Απόφοιτος Α.Π. Θεσσαλονίκης

< Προηγούμενο		Επόμενο >

Τα νέα μας - Γενικά νέα